Friday, December 22, 2006

ISTANBUL CONSTANTINOPOLIS


Κωνσταντινούπολη .

Ένα όνομα σε υποβάλλει σε μια διάθεση ..για τους Έλληνες η πόλη αυτή ξεσηκώνει νοσταλγίες και φιλεθνικιστικές νότες για αυτά που είχαμε για αυτά που δεν έχουμε και για αυτά τα οποία ανεπιστρεπτί έχουν παραδοθεί πια στο ισλαμικό τρόπο ζωής. Για να απολαύσει κανείς την Κωνσταντινούπολη καλό είναι να είναι άνθρωπος ανοιχτός στον Άλλον γιατί είναι μια πόλη 12 άλλοι λένε 15 εκατομμυρίων με άλλη θρησκεία και άλλο modus vivendi από το κυρίαρχο δυτικοευρωπαϊκό μοντέλο. Η συνθήκη αυτή είναι απαραίτητη μιας και πρέπει ταχέως να συμβιβαστείς με την ιδιότυπη σχέση της πόλης αυτής με την καθαριότητα , τον μολυσμένο αέρα , τις μυρωδιές από ανθρώπους και αγαθά που πλανώνται σε διάφορες γειτονιές της. Βλέπεις οι Τούρκοι δεν είναι πλούσιοι , οι περισσότεροι μετανάστευσαν εδώ για μια καλύτερη ζωή και στιβάχτηκαν σε στενόχωρες πολυκατοικίες , πολλοί κάνουν δουλειές του ποδαριού για να ζήσουν , στις αγορές τα μεσημέρια έχεις την εντύπωση ότι όλοι κάτι πουλούν , όλοι διαθέτουν από μια υπηρεσία , ακόμη και να αποθέσουν μια ζυγαριά στο δρόμο ή το συνεργείο του λούστρου για έναν απλό επιούσιο. Η Κωνσταντινούπολη είναι περισσότερο από μια απλή μεγαλούπολη , είναι μια ιστορία, είναι ένα κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας στο διηνεκές , είναι μια αυτοκρατορική περήφανη πόλη που η αίγλη της παρόλη την υπαρκτή της φτώχια και προβλήματα εξαπλώνεται μέσα σου και καλύπτει όλες τις αισθήσεις σου , σαν την αύρα που φυσάει πάνω από το Βόσπορο και τον Κεράτιο κόλπο, σαν ένα κύμα ενοποιητικό της Ασίας με την Ευρώπη , της Δύσης με την Ανατολή. Είναι η Πόλη , η πρωτεύουσα η βυζαντινή και η οθωμανική . Στο ταξίδι σου στιβάζονται στη μνήμη σου κομμάτια ιστορίας διαφορετικά κάθε φορά , το βυζαντινό της παρελθόν με την Αγια Σοφιά , την Αγία Ειρήνη , τη μονή της Χώρας ( Kariye) , τα τείχη και οι οχυρώσεις της , το υδραγωγείο Valens , τη βυζαντινή σιστέρνα . Πολλά έχουν μείνει , σύμβολα μιας λαμπρής αυτοκρατορίας . Και μετά δεν μπορείς να μη θαυμάσεις και τα έργα και ημέρες του επόμενου κατακτητή , των Οθωμανών , που γέμισαν την πόλη με εντυπωσιακά τζαμιά , πάνω στα σχέδια του αρχέτυπου της Αγιας Σοφιάς, που δεσπόζουν όπου και αν κοιτάξεις .Αποκορύφωμα της οθωμανικής περιόδου είναι το παλάτι του Τοπ Καπί , ένα τεράστιο σύμπλεγμα κήπων , πυλών , κατοικιών, διαμερισμάτων , το κέντρο της επόμενης αυτοκρατορίας , στο οποίο διέμεναν οι σουλτάνοι και η αυλή τους, το Ντιβάνι , για τα επόμενα 400 χρόνια .Το Τοπ καπί είναι οι Βερσαλλίες ενός άλλου πολιτισμού μιας άλλης κουλτούρας με την ίδια όμως ανάγκη επίδειξης , υπεροχής και αίγλης. Ο χρυσός τα διαμάντια και οι άλλοι πολύτιμοι λίθοι χρησιμοποιούνται με άλλον κάθε φορά τρόπο από άλλους τεχνίτες αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο , οι αμέτρητες ποικιλίες του ωραίου , για την ενίσχυση και ευόδωση της βασιλικής εξουσίας. Και μετά είναι και τα παλάτια της , το Dolma Bahce, το Ciragan , παλάτια χτισμένα στην Ευρωπαϊκή όχθη του Βοσπόρου , ατενίζουν τη θάλασσα , την Ασία , τα καράβια και το εμπόριο που περνά. Μια πόλη πάνω σε τρεις θάλασσες , το Βόσπορο , το Μαρμαρά και τον Κεράτιο κόλπο. Η ζωή είναι φρενήρης , η ανθρώπινη παρουσία έντονη σε κάθε σημείο της πόλης, οι περισσότεροι Τούρκοι είναι νέοι έτσι και αλλιώς , τα βράδυα στην οδό Istiklal την πρώην μεγάλη οδό του Πέραν , συναντάς χιλιάδες νέους να περπατούν , και αντιλαμβάνεσαι το δίχως άλλο ότι ο προορισμός αυτών των ανθρώπων είναι περισσότερο ευρωπαϊκός , αυτά τα παιδιά κοιτάζουν προς την Ευρώπη , προς εμάς και όχι προς την Ανατολή . Αλλά οι αλλαγές είναι πάντα αργές σε βάθος χρόνου και πάντα σε συνάρτηση με το παρελθόν του κάθε τόπου. Η Ευρωπαϊκή Κωνσταντινούπολη είναι το Beyoglou , το Ταξίμ και η περιοχή βόρεια αυτού. Εκεί είναι η σύγχρονη βιτρίνα της Τουρκίας , αυτή που παρουσιάζει στον κόσμο, με αυτήν έχει αξιώσεις για να μπει στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Τα καταστήματα σύγχρονα, πωλούν όλα τα δυτικά αγαθά , η διασκέδαση σε μπαρ και σε καφέ που τίποτε δεν έχουν να ζηλέψουν από τα ευρωπαϊκά . Αν σας αρέσει η jazz μην παραλείψετε να πάτε στο Nardis jazz club κάτω από τον ογκώδη πύργο του Γαλατά , στο οποίο κάθε βράδυ εμφανίζονται θαυμάσιοι νέοι και καθιερωμένοι η μη μουσικοί. Στα στενά δρομάκια με τις ψηλές πολυκατοικίες εκατέρωθεν της Istiklal θα βρείτε κάθε είδους νυχτερινή διασκέδαση και μουσικές και χορό για όλα τα γούστα. Η περιοχή αυτή είναι γεμάτες όμορφες πολυκατοικίες πολλές σε Αρ Νουβό στυλ από ευρωπαίους και κάποιους έλληνες αρχιτέκτονες των αρχών του αιώνα . Τότε που η πόλη ήταν κέντρο ενός μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών οικογενειών, Ελλήνων , Γάλλων , Ιταλών , Εβραίων και Αρμένιων που δραστηριοποιούνταν στο εμπόριο , στις τράπεζες και έδωσαν μαζί με τους φιλοδυτικούς ευκατάστατους Τούρκους αυτόν τον αέρα της Belle époque , σημαντικά στολίδια της εποχής αυτής είναι το πέρασμα των λουλουδιών στην Istiklal , μια στοά με καφέ και αιωρούμενες γλάστρες που κρέμονται από τη γυάλινη στέγη του κτιρίου , η το Pera Palace Hotel , το φημισμένο ξενοδοχείο που ήταν το τέρμα της διαδρομής του Orient express από τη Βενετία στην Κωνσταντινούπολη, σ αυτό έμειναν η Αγκάθα Κρίστι , η Γκρέτα Γκάρμπο πολιτικοί και ευρωπαίοι αριστοκράτες. Το μοντέρνο πρόσωπο της Τουρκίας κορυφώνεται σε ιδρύματα όπως την Istanbul modern ,ένας πρώην διαμετακομιστικός σταθμός εμπορευμάτων, το μουσείο μοντέρνας τέχνης της πόλης, το οποίο πατάει φανερά και απροκάλυπτα στο παράδειγμα της Tate modern του Λονδίνου και δίνει το στίγμα της σύγχρονης τουρκικής τέχνης ( ναι , υπάρχει και αυτή) στη ζωγραφική, στη γλυπτική και το χώρο της digital art. Ο χώρος είναι τεράστιος, βοηθά την περισυλλογή και την ενατένιση πάνω στα έργα που εκτίθενται , και μη χάσετε για το τέλος το καφέ του μουσείου με θέα κατευθείαν πάνω στο Βόσπορο. Εκεί αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι μια πόλη σε διαρκή μετάβαση και εξαλλαγή, ικανή να καταπλήξει με το δυναμισμό της , και να στενοχωρήσει μετά από λίγο , με την έλλειψη κάποιας υποδομής που για μας φαίνεται αυτονόητη, αλλά σίγουρα είναι μια πόλη ολοζώντανη, δυναμική και δημιουργική ικανή να ενώνει διαφορετικές φωνές και αντιλήψεις και να δημιουργεί ένα μωσαϊκό που σου μένει για καιρό στη μνήμη. Παίρνοντας το τρένο του γυρισμού διαπιστώσαμε το μέγεθος και την ταχεία εξάπλωση της πόλης, με την εναλλαγή συνοικιών εξαθλιωμένων με άλλες πιο εύπορες , και τη δημιουργία στα δυτικά της προάστια νέων bidonvilles , μεγάλων πολυκατοικιών κάποιες από τις οποίες φτωχοί εσωτερικοί μετανάστες από την Ανατολία , έκλεισαν με πλαστικά τα παράθυρα τους , άναψαν γκαζόλαμπες μέσα στα γιαπιά και προσβλέπουν σε ένα καλύτερο αύριο , που πραγματικά κανείς δεν ξέρει αν και πότε θα έλθει για αυτούς . Γιατί η πόλη αυτή είναι σαν μια λοτταρία , αν οι άνθρωποι της είναι τυχεροί και τους
έρθουν βολικά , θα περάσουνε καλά , οι απολαύσεις παντού παρούσες, αν είναι μέσα στην φτωχική της πλειοψηφία , θα μείνουν κυνηγώντας το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, κάπου μέσα στα κακοφορμισμένα της σοκάκια , κοιτώντας τα παλάτια της, τα τζαμιά της και τα βαπόρια της να περνούν σε ένα σκηνικό αν μη τι άλλο αυτοκρατορικό. Και όπως σε όλες τις αυτοκρατορίες , οι πολλοί μοχθούν και εργάζονται για τους λίγους, και εμείς οι απλοί εραστές του ταξιδιού, διαβάζουμε τις ιστορίες τους στα βιβλία και στις βιβλιοθήκες , για να κοιμόμαστε και να βλέπουμε λίγο πιο χρωματιστά όνειρα…μέχρι το επόμενο ταξίδι μας. Ινσαλλάχ…

2 comments:

Anonymous said...

Πολυ ωραια περιγραφη για τη πολη που γεννηθηκα και μεγαλωσα.
:)

celsius33 said...

art attack eisai tyxeros pou megalwses ekei :)S efxaristw