DAS LEBEN DER ANDEREN

Βγαίνεις από το σινεμά σχεδόν εκστατικός.¨Η ζωή των άλλων¨.Η ταινία εκτυλίσσεται στο Βερολίνο επί Ανατολικής Γερμανίας μέσα δεκαετίας του 80. Ο σκληρός πυρήνας του Honeker και της DDR καλά κρατούν ακόμη. Οι δρόμοι του Βερολίνου θυμίζουν σκηνικά από Kieslowski, Βαρσοβία , Κρακοβία , άδειοι από κόσμο μα σχεδόν μεγαλόπρεποι μέσα στη λιτή τους σχεδιαστική αυστηρότητα, τα ψηλά δέντρα ,τα έρημα πεζοδρόμια και το νοτισμένο καιρό. Ένας επαγγελματίας ρουφιάνος της Στάζι παρακολουθεί ένα επιτυχημένο καλλιτεχνικό ζευγάρι που έκανε καριέρα με τις ευλογίες και υπό τη σκέπη του κόμματος , αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι αρχίζει και αντιφρονεί. Η γυναίκα ηθοποιός , τα συχνά της ραντεβού με υπουργό της χώρας, της εξασφαλίζουν γεμάτες άιθουσες και δουλειά, και τη γενναία δόση ηρεμιστικών στα οποία είναι εθισμένη . Ο άνδρας θεατρικός συγγραφέας, κάπως έχει ξυπνήσει και μετά την αυτοκτονία παροπλισμένου από το κόμμα του φίλου συγγραφέα, γράφει άρθρο για το δυτικό τύπο με θέμα την αποσιώπηση των αυτοκτονιών από την επίσημη κυβέρνηση της DDR. Το άρθρο γράφεται με κρυμμένη μηχανή και φυγαδεύεται με κάποιον στη Δυτική Γερμανία όπου δημοσιεύεται στο Spiegel . Το κόμμα πολύ εκνευρισμένο έχει βάλει λυτούς και δεμένους να βρουν ποιος συγγραφέας έγραψε αυτό το άρθρο.
Τόσο καιρό παρακολουθούμε τον αληθινό ήρωα της ταινίας , τον κατάσκοπο της Στάζι , να κρυφακούει τη ζωή του ζευγαριού και να σημειώνει τα ευρήματα του. Γρήγορα όμως γεννιέται συμπάθεια μέσα του για το ζευγάρι , και από άκαμπτο πιόνι της κρατικής μηχανής , ζει μια αναθέρμανση ξεχασμένων αισθημάτων, ένα ξεπάγωμα, και μια κρυφή μεταμόρφωση που καταλήγει στην αποσιώπηση των συμβάντων μεταξύ των καλλιτεχνών με το να γράφει άλλα πράγματα στις αναφορές του. Το αντικυβερνητικό άρθρο γίνεται στις αναφορές θεατρικό έργο για το Ιωβήλαιο του κόμματος με θέμα τα κατορθώματα του Lenin. Τελικά όμως το ζευγάρι ήταν ύποπτο εξ αρχής και με επίμονη ανάκριση της ηθοποιού υπό καθεστώς στέρησης των ουσιών που έπαιρνε , η γυναίκα ομολογεί. Και βλέπουμε την ταχεία εισβολή των κομματικών παρατρεχάμενων στο σπίτι των καλλιτεχνών για να βρούνε τη γραφομηχανή που ήταν κρυμμένη σε μια εσοχή στο πάτωμα. Η γυναίκα δεν αντέχει την προδοσία που την ανάγκασαν να κάνει και πέφτει μπροστά σε ένα αυτοκίνητο έξω από το σπίτι και πεθαίνει .Ο έρωτας τελείωσε και από δω και πέρα ο συγγραφέας θα βαδίσει μόνος. Δεν ήξερε όμως ότι τη γραφομηχανή την είχε πάρει σε ανύποπτο χρόνο ο ήρωας μας ο κατάσκοπος, για να μην ενοχοποιηθεί ο καλλιτέχνης.
H ιστορία προχωρά γοργά προς το τέλος , ο ήρωας μας βρίσκεται σε δυσμενή μετάθεση να ανοίγει γράμματα σε κυβερνητικά υπόγεια , μιας και κίνησε υποψίες για την αλλαγή της στάσης του στους ανώτερους του, και εκεί τον βρίσκει το θριαμβευτικό άκουσμα της πτώσης του τοίχου του Βερολίνου το 1989.Δυο χρόνια μετά η Γερμανία έχει πια ενωθεί , και ο συγγραφέας απολαμβάνει να βλέπει τα έργα του να ανεβαίνουν με νέα μοντέρνα σκηνοθεσία χωρίς πολιτικές αγκυλώσεις. Πηγαίνει στα αρχεία της Στάζι και ερευνά για το παρελθόν του μετά από μια φήμη ότι ήταν παρακολουθούμενος στο ίδιο του το σπίτι και βλέπει την παραλλαγή της ιστορίας γραμμένη από τα χέρια του κατασκόπου που αποδεικνύεται σιωπηλός του σωτήρας. Και γράφει ένα βιβλίο αφιερωμένο στον μυστικό του σωτήρα του οποίου γνωρίζει μόνο τον κωδικό . Σε άλλο σημείο της πόλης ο πρώην κατάσκοπος μας, ένας ήσυχος και μονήρης άνθρωπος, χωρίς την παλιά του δουλεία , μοιράζει διαφημιστικά έντυπα σε μια Γερμανία με νέους οικονομικούς όρους και αλλαγή εκ βάθρων της κοινωνίας . Περνώντας από ένα βιβλιοπωλείο βλέπει τη φωτογραφία του συγγραφέα στη βιτρίνα και ανοίγει τις σελίδες του βιβλίου του για να δει ότι είναι αφιερωμένο σ αυτόν τον σιωπηλό πρώην κατάσκοπο του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Η ταινία είναι συγκλονιστική, οι ερμηνείες ασυναγώνιστες και ο κατάσκοπος εκπληκτικός στο κλεισμένο στον εαυτό του παίξιμο και στην ανέκφραστη αλλά αναπόφευκτη μεταμόρφωση του . Παίζει με το σώμα και με το βλέμμα.
Καφκική ατμόσφαιρα όπου κανείς δε λέει ότι σκέφτεται και τα πράγματα δεν είναι ποτέ αυτά που φαίνονται γιατί πάντα υπάρχει ο μεγάλος αδελφός να παρακολουθεί και να κρίνει τα πάντα. Μια ατμόσφαιρα σιωπηλής ηθικής , πολιτικής κοινωνικής παρακμής , όπου μεμονωμένοι ζωντανοί άνθρωποι προσπαθούν κάπως να αντιδράσουν. Ένα ακλόνητο παρασιτικό κατεστημένο πάνω από ότιδήποτε. Και όλα αληθινά , έτσι θα ταν η ζωή στην Ανατολική Γερμανία χωρίς αμφιβολία. Και εγώ θυμάμαι μικρός να θαυμάζω τις επιτυχίες τους στο στίβο στα πρωταθλήματα με εκείνους τους υπεραθλητές που είχανε φτιάξει .
Το δε timing να δω την ταινία λίγες μέρες μετά την επιστροφή από το Βερολίνο ότι καλύτερο . Αντιπαρέβαλλα τα τοπία, την ατμόσφαιρα και τη δικτατορία τελικά , με αυτά που είδα σήμερα 16 χρόνια μετά την αλλαγή του καθεστώτος , για να καταλάβω πόσο πολύπαθη πόλη είναι και πόσο δυναμικό έχει μπροστά της στο Ευρωπαϊκό παιχνίδι.

Η ταινία έχει πάρει αρκετά βραβεία που μου διαφεύγουν αυτή τη στιγμή